Tangconstructies

tangconstructie: een tang met een paar zinsdelen erin

Dit is de tangconstructie: de basiszin zit "als een tang" om extra informatie heen. Deze zin is niet fout, maar de stijl is niet mooi: de zin is zwaar en leest niet makkelijk. Je kan veel beter deze extra informatie achter de basiszin zetten:

Tangconstructies leiden af van de betekenis van de zin.
twee mensen die twister spelen

Wanneer heb je een tangconstructie?

1. Als delen van de basiszin te ver uit elkaar staan.
2. Als de extra informatie begint met een voorzetsel.
3. Als de basiszin ook zonder de extra informatie iets betekent.
⤷ De zin "Omdat ik heb." betekent niets.
3. Als de basiszin ook zonder de extra informatie iets betekent.
⤷ De zin "Omdat ik heb." betekent niets.

Heeft jouw zin al deze drie dingen? Dan kan je jouw tangconstructie het beste veranderen. Zo wordt de stijl van jouw zin beter.

Voorbeelden

De tangconstructie Een betere zin
Ik ben door het vervelende kleine witte hondje van de buren gebeten. Ik ben gebeten door het vervelende kleine witte hondje van de buren.
Je hoeft niet bang voor mijn lieve hondje, dat nog bijna nooit iemand gebeten heeft, te zijn. Je hoeft niet bang te zijn voor mijn lieve hondje, dat nog bijna nooit iemand gebeten heeft.
Sanne helpt met het versieren van de kerstboom mee. Sanne helpt mee met het versieren van de kerstboom.
Ik heb geen zin om tijdens mijn lange fietsvakantie naar Rusland mijn e-mail te lezen. Ik heb geen zin om mijn e-mail te lezen tijdens mijn lange fietsvakantie naar Rusland.

Tangconstructies met een perfectum:

De tangconstructie Een betere zin
Ik ben door het vervelende kleine witte hondje van de buren gebeten. Ik ben gebeten door het vervelende kleine witte hondje van de buren.
Ik was speciaal voor het concert van mijn favoriete band naar Brussel gekomen. Ik was speciaal naar Brussel gekomen voor het concert van mijn favoriete band.
⤷ De zin "Ik was speciaal gekomen." betekent niets, dus de basiszin is "Ik was speciaal naar Brussel gekomen."

Tangconstructies met een infinitief:

De tangconstructie Een betere zin
Je hoeft niet bang voor mijn lieve hondje, dat nog bijna nooit iemand gebeten heeft, te zijn. Je hoeft niet bang te zijn voor mijn lieve hondje, dat nog bijna nooit iemand gebeten heeft.
Ik zou nooit met zo'n grote onhandige koffer op reis gaan. Ik zou nooit op reis gaan met zo'n grote onhandige koffer.

Tangconstructies met een scheidbaar werkwoord:

De tangconstructie Een betere zin
Sanne helpt met het versieren van de kerstboom mee. Sanne helpt mee met het versieren van de kerstboom.
Ze gooit haar oud papier in de speciale papiercontainer weg. Ze gooit haar oud papier weg in de speciale papiercontainer.

Tangconstructies met een bijzin:

De tangconstructie Een betere zin
Ik weet niet wat er aan de hand met uw dochter is. Ik weet niet wat er aan de hand is met uw dochter.
Ik denk dat ik te oud voor zulke spelletjes ben. Ik denk dat ik te oud ben voor zulke spelletjes.

Tangconstructies met een om-te-constructie:

De tangconstructie Een betere zin
Ik heb geen zin om tijdens mijn lange fietsvakantie naar Rusland mijn e-mail te lezen. Ik heb geen zin om mijn e-mail te lezen tijdens mijn lange fietsvakantie naar Rusland.
Het is te laat om terug naar de supermarkt te gaan. Het is te laat om terug te gaan naar de supermarkt.

Dubbele tangconstructies:

De tangconstructie Een betere zin
Ik kan deze film vast en zeker aan iedereen aanbevelen die geïnteresseerd in verschillende thema's rondom de van val van de Berlijnse muur is. Ik kan deze film vast en zeker aanbevelen aan iedereen die geïnteresseerd is in verschillende thema's rondom de van val van de Berlijnse muur.

Wanneer je de zin niet kan veranderen

De tangconstructie Een betere zin
Ik ben vorige week naar het altijd warme Nicaragua gegaan. "Ik ben vorige week gegaan." geeft niet genoeg informatie.
Ze zegt dat ze een goede en professionele, maar niet zo dure advocaat nodig heeft. Er staat geen voorzetsel in. Je kan de extra informatie dus niet gewoon achter de zin zetten. Je kan wel op andere manieren deze zin leesbaarder maken, bijvoorbeeld: "Ze zegt dat ze een goede en professionele advocaat nodig heeft die niet zo duur is."
twee mensen die thee drinken en zijn gestopt met twister spelen

Een bijzin-tangconstructie

Wat als de extra informatie een bijzin is en niet begint met een voorzetsel?

Dan moet je wat extra elementen veranderen. Voorbeeld:

Een vriend van mij, die heel veel weet van films en al honderden films heeft gezien, kent de film waarover je sprak niet.

Dit wordt bijvoorbeeld:

Een vriend van mij kent de film waarover je sprak niet. Hij weet nochtans heel veel van films en heeft al honderden films gezien.

Om...te

Wat als de extra informatie een bijzin is en niet begint met een voorzetsel? Om-te-constructies mogen niet in de basiszin zitten:

✘ Ze gaat vandaag, om niet in de file te staan, met de fiets naar haar werk.

✔ Ze gaat vandaag met de fiets naar haar werk om niet in de file te staan.