‘Te’ en ‘om ... te’
Wanneer gebruiken we ‘te’ en de ‘om te’-constructie? Na werkwoorden gebruiken we ‘te’?
Om ... te
[een zin] om ... te [infinitief].
We gebruiken om...te meestal voor twee situaties:
- Een doel. Waarvoor kun je het gebruiken?
- Het geeft meer informatie over een adjectief.
1 Een doel. Waarvoor kun je het gebruiken?
Ik ga naar het park. met welk doel?
| Het is een mooie dag om naar het strand te gaan.
Ze pakt haar telefoon om het nieuws te lezen. Had je geen tijd om je nieuwe collega's te leren kennen? |
2 Informatie over een adjectief.
Het is vervelend. Wat is vervelend?
| De koffie is nog te heet om te drinken.
Hij vindt het lekker om frietjes te eten. |
‘Om te’ in de zin
‘Om te’ komt altijd achter de rest van de zin.
| Gebruik je die pan om rijst te koken?
Ik denk dat het beter is om vandaag thuis te blijven. |
Is de infinitief een scheidbaar werkwoord (verbum)? In Nederland komt ‘te’ tussen de twee delen van het scheidbare werkwoord:
| Het is nog veel te vroeg om op te staan? |
Meer over scheidbare werkwoorden
Vergelijk:
een hyena
een hyena wassen
| Zonder om...te | Met om...te | |
|---|---|---|
| substantief: een hyena |
Een hyena is gevaarlijk. | ✘ |
| kort: een hyena wassen |
Een hyena wassen is gevaarlijk. | Het is gevaarlijk om een hyena te wassen. |
| lang: zonder handschoenen een hyena wassen |
✘ | Het is gevaarlijk om zonder handschoenen een hyena te wassen. |
Frequente fouten
| ✘ Ik wil om een nieuwe fiets te kopen. “Ik wil” is geen zin. ✔ Ik wil een nieuwe fiets kopen. ✔ Ik wil hard werken om een nieuwe fiets te kopen. |
| ✘ Hij kan zich ontspannen om muziek te luisteren. “muziek luisteren” is geen doel. ✔ Hij luistert muziek om zich te ontspannen. |
| ✘ De koffie is te warm om jij het te drinken. Om...te heeft geen onderwerp (subject). ✔ De koffie is te warm om te drinken. (voor iedereen) ✔ Voor jou is de koffie te warm om te drinken. |
Werkwoorden met ‘te’
staan, liggen, zitten, lopen en hangen
beginnen
to begin
blijken
to appear
besluiten
to decide
durven
to dare
(niet) hoeven
don't have to
lijken
to look like
proberen
to try
verbieden
to forbid
vergeten
to forget
weigeren
to refuse|
Het begint te regenen. Ik probeer al een uur (om) mijn sleutels te vinden. Lucas is vergeten (om) de planten water te geven. Mijn kat durft niet naar buiten te gaan. Ik denk dat Sofie nog ligt te slapen. |
Andere betekenissen van ‘te’
| te groot, te duur, te moeilijk, ... = meer dan goed is Deze trui is te groot voor mij. |
|
| te voet = lopen, wandelen (niet met de auto of de fiets) Ik ga te voet naar de supermarkt. |
|
| te [stad] = in [stad] (formeel) Tom is geboren te Den Haag. |
|
| te koop / te huur = je kan het kopen / huren Dit appartement is te huur. |