‘Te’ i ‘om ... te’

Kiedy używamy ‘te’? ‘Om te’ można przetłumaczyć jako ‘żeby’ lub ‘aby’. Jak tworzymy zdania z tymi słowami? I po jakich czasownikach używamy ‘te’?

Spis treści:
Roodkapje: Nee oma, het is: Om je beter te kunnen eten. U was te vergeten.

Om ... te

[zdanie] om ... te [bezokolicznik].

Zwykle używamy ‘om te’ w dwóch sytuacjach:

  • Cel. Co chcesz zrobić albo do czego chcesz czegoś użyć?
  • Podaje więcej informacji o przymiotniku.

1 Cel. Co chcesz zrobić albo do czego chcesz czegoś użyć?

Ik ga naar het park. met welk doel?

Voorbeelden
Het is een mooie dag om naar het strand te gaan.
Ze pakt haar telefoon om het nieuws te lezen.
Had je geen tijd om je nieuwe collega's te leren kennen?

2 Informacje o przymiotniku.

Het is vervelend. Wat is vervelend?

Voorbeelden
De koffie is nog te heet om te drinken.
Hij vindt het lekker om frietjes te eten.

‘Om te’ w zdaniu

‘Om te’ zawsze pojawia się na końcu zdania.

Gebruik je die pan om rijst te koken?
Ik denk dat het beter is om vandaag thuis te blijven.

A jeśli bezokolicznik jest czasownikiem rozdzielnie złożonym? Wtedy ‘te’ znajduje się między przedrostkiem a resztą czasownika rozdzielnie złożonego:

Het is nog veel te vroeg om op te staan?

Więcej o czasownikach rozdzielnie złożonych

Roodkapje: Nee oma, het is: Om je beter te kunnen eten. U was te vergeten.

Porównaj:

Hyena
een hyena
Hyena wassen
een hyena wassen
Zonder om...te Met om...te
substantief:
een hyena		 Een hyena is gevaarlijk. ✘
kort:
een hyena wassen		 Een hyena wassen is gevaarlijk. Het is gevaarlijk om een hyena te wassen.
lang:
zonder handschoenen een hyena wassen		 ✘ Het is gevaarlijk om zonder handschoenen een hyena te wassen.

Częste błędy

✘ Ik wil om een nieuwe fiets te kopen.
“Ik wil” is geen zin.
✔ Ik wil een nieuwe fiets kopen.
✔ Ik wil hard werken om een nieuwe fiets te kopen.
✘ Hij kan zich ontspannen om muziek te luisteren.
“muziek luisteren” is geen doel.
✔ Hij luistert muziek om zich te ontspannen.
✘ De koffie is te warm om jij het te drinken.
Om...te heeft geen onderwerp (subject).
✔ De koffie is te warm om te drinken. (voor iedereen)
✔ Voor jou is de koffie te warm om te drinken.

Czasowniki z ‘te’

staan, liggen, zitten, lopen en hangen

Więcej informacji

'.beginnen.'
beginnen
zacząć
'.blijken.'
blijken
okazać się
'.besluiten.'
besluiten
decydować
'.durven.'
durven
odważyć się
'.hoeven.'
(niet) hoeven
(nie) trzeba
'.lijken.'
lijken
wydawać się
'.proberen.'
proberen
próbować
'.verbieden.'
verbieden
zakazać
'.vergeten.'
vergeten
zapomnieć
'.weigeren.'
weigeren
odmawiać

Minder vaak, maar ook na:

  • achten
  • (be)horen
  • beloven
  • beogen
  • bevelen
  • beweren
  • denken
  • dienen
  • dreigen
  • dwingen
  • eisen
  • gebieden
  • gelasten
  • geloven
  • hopen
  • komen
  • leren
  • menen
  • plegen
  • pogen
  • schijnen
  • trachten
  • vallen
  • verklaren
  • verlangen
  • verplichten
  • verzuimen
  • vinden
  • vóórkomen
  • vragen
  • vrezen
  • wagen
  • wensen
  • zeggen
  • zien
  • zijn
Het begint te regenen.
Ik probeer al een uur (om) mijn sleutels te vinden.
Lucas is vergeten (om) de planten water te geven.
Mijn kat durft niet naar buiten te gaan.
Ik denk dat Sofie nog ligt te slapen.

Inne znaczenia słowa ‘te’

te groot, te duur, te moeilijk, ...
= PL: za, zbyt (duży, drogi, trudny)
Deze trui is te groot voor mij.
de trui is te groot
te voet
= PL: pieszo
Ik ga te voet naar de supermarkt.
te [stad]
= PL: w [miasto] (formalny styl)
Tom is geboren te Den Haag.
Den Haag
te koop / te huur
= PL: na sprzedaż / do wynajęcia
Dit appartement is te huur.