Partykuły modalne: even, eens, nou, maar, misschien, ...

Niderlandzkich partykuł modalnych nie możemy przetłumaczyć na inne języki. Jednak te słowa są często używane w języku niderlandzkim, szczególnie w języku mówionym. Z pomocą tych słów wiemy, jakie emocje zawiera wiadomość mówiona lub pisemna.

Możemy podzielić partykuły modalne na trzy grupy:

Łagodne i sympatyczne Partykuły neutralne Zaostrzające wypowiedź
Links: gras met een vlinder. Rechts: een woestijn met een cactus

Even

Funkcja: krótki czas, szybko i prosto.
Even sprawia, że twoje zdanie będzie bardziej przyjazne.

Przykłady:
  • "Wacht even!"
    Je moet een minuut wachten, niet de hele dag. Zonder "even" is het te direct.
  • "Mag ik jouw pen even lenen?"
    Ik heb hem 5 minuten nodig, niet de hele dag.
  • "Kan je even het licht aandoen?"
    Het is een kort en simpel klusje. Je vraagt het op een vriendelijke manier.
  • "Ik ga even naar de winkel."
    Het zal snel zijn: ik moet maar een paar dingen kopen.
To nie jest możliwe:
  • "Weet u even waar het station is?"
    Als je weet waar het station is, weet je dat langer dan 5 minuten. Gebruik hier "misschien".
W jakim rodzaju zdań możemy tego słowa używać?
zdanie oznajmującezdanie pytającetryb rozkazujący
✔✔✔

Misschien

Een man die buigt.

Funkcja: uprzejme i przyjazne pytanie.
Misschien jest bardziej uprzejme i przyjazne niż alstublieft.

Przykłady:
  • "Weet u misschien hoe laat het is?"
  • "Kan je de muziek misschien iets zachter zetten?"
  • "Verkoopt u misschien ook elektrische gitaren?"
To nie jest możliwe:
  • "Ik wil misschien een treinkaartje naar Delft."
    Gebruik misschien in vraagzinnen. Gebruik hier "Ik wil graag".
  • "Mag ik misschien een plastic zakje alstublieft?"
    Misschien is beleefd genoeg. "Alstublieft" is hier niet nodig.
W jakim rodzaju zdań możemy tego słowa używać?
zdanie oznajmującezdanie pytającetryb rozkazujący
✘✔Het kan, maar als je beleefd wil zijn, gebruik dan een vraagzin.
Dit geldt voor "misschien" als modaal partikel, niet voor het gewone woord "misschien" (które po polsku znaczy może).

Maar

Een meisje voert een vogeltje: Kom maar vogeltje, wees maar niet bang.

Funkcja 1: wspierać kogoś, dodać komuś odwagi i wyrazić zaufanie.

Przykłady:
  • "Maak je maar geen zorgen."
  • "Ga maar naar huis, ik maak het werk wel af."
  • "Kom maar bij mij"
    "Maar" wordt veel gebruikt in (zeer dramatische) liedjes zoals deze. Leuke opdracht: tel het aantal keer "maar".
Een kindje vraagt een sigaret aan zijn gamende vader. De vader zegt: Je doet maar.

Funkcja 2: Coś, co Cię nie interesuje. Jest Ci wszystko jedno.

Przykłady:
  • "Je doet maar."
    Dat betekent: doe maar wat je wil. Het interesseert me niet wat je doet.
  • "Laat maar. Ik doe het wel zelf."
  • "Als je niet wil luisteren, ga dan maar alleen."
To nie jest możliwe:
  • "Je wordt maar hopelijk snel beter."
    Gebruik maar in imperatieven, zoals "Word maar snel beter."
W jakim rodzaju zdań możemy tego słowa używać?
zdanie oznajmującezdanie pytającetryb rozkazujący
Het kan, maar imperatieven gebruiken we vaker.✘✔
Dit geldt voor "maar" als modaal partikel, niet voor het gewone woord "maar" (które po polsku znaczy ale).

Gewoon

Een meisje probeert een blik te openen met een hamer. Een tweede meisje vraagt: Waarom gebruik je niet gewoon een blikopener?

Funkcja 1: najprostsza i najbardziej logiczna opcja.

Przykłady:
  • "Ga gewoon op de fiets als je die files zat bent."
  • "Je moet gewoon op tijd opstaan."
  • "Waarom bestellen we niet gewoon een pizza?"

Funkcja 2: zaskoczenie, podkreślenie czegoś.

Przykłady:
  • "Dit is gewoon bizar!"
  • "Het regende gewoon zes uur zonder pauze."
W jakim rodzaju zdań możemy tego słowa używać?
zdanie oznajmującezdanie pytającetryb rozkazujący
✔✔
met "niet"		✔
Dit geldt voor "gewoon" als modaal partikel, niet voor het adjectief "gewoon" (które po polsku znaczy normalny, zwykły).

Eens

Een meisje dat wijst naar haar horloge.

Funkcja: teraz, a nie np. za 5 minut.

Przykłady:
  • "Kijk eens! Een regenboog!"
    Je moet nu kijken, want straks is de regenboog weer weg.
  • "Lees de tekst eens voor."
    Ouders en leraren gebruiken deze vorm vaak.
  • "Ik zal morgen eens kijken."
    Dit kan ook: dat betekent dat je het morgen doet en niet later.
W jakim rodzaju zdań możemy tego słowa używać?
zdanie oznajmującezdanie pytającetryb rozkazujący
✔✔✔
Het vaakst gebruiken we "eens" in een imperatief.

Soms

Annabelle verandert in een weerwolf. Sanne vraagt: Heb je soms iets verkeerds gegeten?

Funkcja: zwiększa "siłę" pytania. Jest używane tylko w pytaniach zamkniętych (tak czy nie). Jesteś naprawdę ciekaw odpowiedzi.To znaczy, że "soms" nie jest używane w pytaniach retorycznych.

Przykłady:
  • "Wil je soms wat drinken?"
    Je weet het antwoord niet. Je gebruikt "soms" niet als je zeker weet dat iemand "ja" antwoordt.
  • "Heb jij mijn sleutels soms gezien?
  • "Ben jij soms verliefd op haar?"
To nie jest możliwe:
  • "Waar was je gisteren soms?"
    "Soms" is niet voor open vragen, maar enkel voor vragen die we met "ja" of "nee" kunnen beantwoorden.
W jakim rodzaju zdań możemy tego słowa używać?
zdanie oznajmującezdanie pytającetryb rozkazujący
✘✔✘
Dit geldt voor "soms" als modaal partikel, niet voor het gewone woord "soms" als frequentie (które po polsku znaczy czasami).

Nou

Een meisje kijkt boos en steunt met haar hoofd op haar hand.

Funkcja: irytacja, często po długim okresie czekania. Tracisz cierpliwość.

Przykłady:
  • "Ben je nou nog niet klaar?"
    Na lang wachten verlies je je geduld.
  • "Stop nou met praten en ga aan het werk!"
  • "Waar blijf je nou?"
    Als je lang op iets of iemand hebt gewacht.
  • "Ik vroeg je om een e-mail te sturen. Is dat nou echt zo moeilijk?!"
W jakim rodzaju zdań możemy tego słowa używać?
zdanie oznajmującezdanie pytającetryb rozkazujący
✘✔✔
Dit geldt voor "nou" als modaal partikel, niet voor het gewone woord "nou" als synoniem van "nu" (które po polsku znaczy teraz, nieformalna forma).

Toch

Een meisje is gigantisch kwaad en schreeuwt met haar handen in de lucht.

Funkcja: jesteś zły. Często jest to bardziej spontaniczna złość niż "nou".

Przykłady:
  • "Hou toch je mond!"
    Met deze zinnen maak je geen vrienden.
  • "Doe toch normaal!"
  • "Laat die hond nou toch niet alleen thuis."
    Nou en toch gaan vaak samen voor een sterker effect.
To nie jest możliwe:
  • "Is dat toch zo moeilijk?"
    Voor vraagzinnen kan je beter "nou" gebruiken.
W jakim rodzaju zdań możemy tego słowa używać?
zdanie oznajmującezdanie pytającetryb rozkazujący
✘✘✔
Dit geldt voor "toch" als modaal partikel, niet voor het gewone woord "toch" (które po polsku znaczy jednak).

Możesz również łączyć partykuły modalne.

W taki sposób możesz bardzo dokładnie przeanalizować, co nauczycielka mówi. Po polsku to po prostu „Słuchaj!”

Een boze juf zegt tegen een leerling: Luister nou toch gewoon eens even!

Combineren: de volgorde

De meest gebruikte volgorde:

nou - misschien - soms - toch - maar - gewoon - eens - even

Veelgebruikte combinaties

misschien even → kleine, beleefde vraag
nou toch → grote irritatie
eens even → moet nu, maar duurt niet lang
nou eens → het geduld is op
maar gewoon → overtuigen om de beste optie te kiezen