Partykuły modalne: even, eens, nou, maar, misschien, ...
Niderlandzkich partykuł modalnych nie możemy przetłumaczyć na inne języki. Jednak te słowa są często używane w języku niderlandzkim, szczególnie w języku mówionym. Z pomocą tych słów wiemy, jakie emocje zawiera wiadomość mówiona lub pisemna.
Możemy podzielić partykuły modalne na trzy grupy:
Łagodne i sympatyczne | Partykuły neutralne | Zaostrzające wypowiedź |
![Links: gras met een vlinder. Rechts: een woestijn met een cactus](/zn/bijwoord/modale_partikels-plantjes.png)
Even
Funkcja: krótki czas, szybko i prosto.
Even sprawia, że twoje zdanie będzie bardziej przyjazne.
- "Wacht even!"
Je moet een minuut wachten, niet de hele dag. Zonder "even" is het te direct. - "Mag ik jouw pen even lenen?"
Ik heb hem 5 minuten nodig, niet de hele dag. - "Kan je even het licht aandoen?"
Het is een kort en simpel klusje. Je vraagt het op een vriendelijke manier. - "Ik ga even naar de winkel."
Het zal snel zijn: ik moet maar een paar dingen kopen.
- "
Weet u even waar het station is?"
Als je weet waar het station is, weet je dat langer dan 5 minuten. Gebruik hier "misschien".
zdanie oznajmujące | zdanie pytające | tryb rozkazujący |
✔ | ✔ | ✔ |
Misschien
![ありがとうございます (dankuwel) Een man die buigt.](/zn/bijwoord/modale_partikels-misschien.png)
Funkcja: uprzejme i przyjazne pytanie.
Misschien jest bardziej uprzejme i przyjazne niż alstublieft.
- "Weet u misschien hoe laat het is?"
- "Kan je de muziek misschien iets zachter zetten?"
- "Verkoopt u misschien ook elektrische gitaren?"
- "
Ik wil misschien een treinkaartje naar Delft."
Gebruik misschien in vraagzinnen. Gebruik hier "Ik wil graag". - "
Mag ik misschien een plastic zakje alstublieft?"
Misschien is beleefd genoeg. "Alstublieft" is hier niet nodig.
zdanie oznajmujące | zdanie pytające | tryb rozkazujący |
✘ | ✔ | Het kan, maar als je beleefd wil zijn, gebruik dan een vraagzin. |
Maar
![Dieren reageren heel goed op modale partikels. Een meisje voert een vogeltje: Kom maar vogeltje, wees maar niet bang.](/zn/bijwoord/modale_partikels-maar1.png)
Funkcja 1: wspierać kogoś, dodać komuś odwagi i wyrazić zaufanie.
- "Maak je maar geen zorgen."
- "Ga maar naar huis, ik maak het werk wel af."
- "Kom maar bij mij"
"Maar" wordt veel gebruikt in (zeer dramatische) liedjes zoals deze. Leuke opdracht: tel het aantal keer "maar".
![Een kindje vraagt een sigaret aan zijn gamende vader. De vader zegt: Je doet maar.](/zn/bijwoord/modale_partikels-maar2.png)
Funkcja 2: Coś, co Cię nie interesuje. Jest Ci wszystko jedno.
- "Je doet maar."
Dat betekent: doe maar wat je wil. Het interesseert me niet wat je doet. - "Laat maar. Ik doe het wel zelf."
- "Als je niet wil luisteren, ga dan maar alleen."
- "
Je wordt maar hopelijk snel beter."
Gebruik maar in imperatieven, zoals "Word maar snel beter."
zdanie oznajmujące | zdanie pytające | tryb rozkazujący |
Het kan, maar imperatieven gebruiken we vaker. | ✘ | ✔ |
Gewoon
![Een meisje probeert een blik te openen met een hamer. Een tweede meisje vraagt: Waarom gebruik je niet gewoon een blikopener?](/zn/bijwoord/modale_partikels-gewoon.png)
Funkcja 1: najprostsza i najbardziej logiczna opcja.
- "Ga gewoon op de fiets als je die files zat bent."
- "Je moet gewoon op tijd opstaan."
- "Waarom bestellen we niet gewoon een pizza?"
Funkcja 2: zaskoczenie, podkreślenie czegoś.
- "Dit is gewoon bizar!"
- "Het regende gewoon zes uur zonder pauze."
zdanie oznajmujące | zdanie pytające | tryb rozkazujący |
✔ | ✔ met "niet" | ✔ |
Eens
![Een meisje dat wijst naar haar horloge.](/zn/bijwoord/modale_partikels-eens.png)
Funkcja: teraz, a nie np. za 5 minut.
- "Kijk eens! Een regenboog!"
Je moet nu kijken, want straks is de regenboog weer weg. - "Lees de tekst eens voor."
Ouders en leraren gebruiken deze vorm vaak. - "Ik zal morgen eens kijken."
Dit kan ook: dat betekent dat je het morgen doet en niet later.
zdanie oznajmujące | zdanie pytające | tryb rozkazujący |
✔ | ✔ | ✔ |
Soms
![Annabelle verandert in een weerwolf. Sanne vraagt: Heb je soms iets verkeerds gegeten?](/zn/bijwoord/modale_partikels-soms.png)
Funkcja: zwiększa "siłę" pytania. Jest używane tylko w pytaniach zamkniętych (tak czy nie). Jesteś naprawdę ciekaw odpowiedzi.To znaczy, że "soms" nie jest używane w pytaniach retorycznych.
- "Wil je soms wat drinken?"
Je weet het antwoord niet. Je gebruikt "soms" niet als je zeker weet dat iemand "ja" antwoordt. - "Heb jij mijn sleutels soms gezien?
- "Ben jij soms verliefd op haar?"
- "
Waar was je gisteren soms?"
"Soms" is niet voor open vragen, maar enkel voor vragen die we met "ja" of "nee" kunnen beantwoorden.
zdanie oznajmujące | zdanie pytające | tryb rozkazujący |
✘ | ✔ | ✘ |
Nou
![Een meisje kijkt boos en steunt met haar hoofd op haar hand.](/zn/bijwoord/modale_partikels-nou.png)
Funkcja: irytacja, często po długim okresie czekania. Tracisz cierpliwość.
- "Ben je nou nog niet klaar?"
Na lang wachten verlies je je geduld. - "Stop nou met praten en ga aan het werk!"
- "Waar blijf je nou?"
Als je lang op iets of iemand hebt gewacht. - "Ik vroeg je om een e-mail te sturen. Is dat nou echt zo moeilijk?!"
zdanie oznajmujące | zdanie pytające | tryb rozkazujący |
✘ | ✔ | ✔ |
Toch
![Waaaaaaahh!!! Een meisje is gigantisch kwaad en schreeuwt met haar handen in de lucht.](/zn/bijwoord/modale_partikels-toch.png)
Funkcja: jesteś zły. Często jest to bardziej spontaniczna złość niż "nou".
- "Hou toch je mond!"
Met deze zinnen maak je geen vrienden. - "Doe toch normaal!"
- "Laat die hond nou toch niet alleen thuis."
Nou en toch gaan vaak samen voor een sterker effect.
- "
Is dat toch zo moeilijk?"
Voor vraagzinnen kan je beter "nou" gebruiken.
zdanie oznajmujące | zdanie pytające | tryb rozkazujący |
✘ | ✘ | ✔ |
Możesz również łączyć partykuły modalne.
W taki sposób możesz bardzo dokładnie przeanalizować, co nauczycielka mówi. Po polsku to po prostu „Słuchaj!”
![Een boze juf zegt tegen een leerling: Luister nou toch gewoon eens even!](/zn/bijwoord/modale_partikels-juf.png)