Modal particles: even, eens, nou, maar, misschien, ...

Most of the Dutch modal particles can't be translated to other languages. Yet they are used a lot in the Dutch language, especially the spoken language. These words can give you information about the emotion with which people say or write things.

We can divide the modal particles in three groups:

Soft and friendly Neutral particles Makes everything harder
Links: gras met een vlinder. Rechts: een woestijn met een cactus

Even

Function: a short time, fast and simple.
"Even" makes your sentence friendlier as well.

Examples:
  • "Wacht even!"
    Je moet een minuut wachten, niet de hele dag. Zonder "even" is het te direct.
  • "Mag ik jouw pen even lenen?"
    Ik heb hem 5 minuten nodig, niet de hele dag.
  • "Kan je even het licht aandoen?"
    Het is een kort en simpel klusje. Je vraagt het op een vriendelijke manier.
  • "Ik ga even naar de winkel."
    Het zal snel zijn: ik moet maar een paar dingen kopen.
This isn't possible:
  • "Weet u even waar het station is?"
    Als je weet waar het station is, weet je dat langer dan 5 minuten. Gebruik hier "misschien".
Where can we use this word?
normal sentencequestion sentenceimperative
✔✔✔

Misschien

Een man die buigt.

Function: a polite and friendly question.
The effect of misschien is bigger than alstublieft.

Examples:
  • "Weet u misschien hoe laat het is?"
  • "Kan je de muziek misschien iets zachter zetten?"
  • "Verkoopt u misschien ook elektrische gitaren?"
This isn't possible:
  • "Ik wil misschien een treinkaartje naar Delft."
    Gebruik misschien in vraagzinnen. Gebruik hier "Ik wil graag".
  • "Mag ik misschien een plastic zakje alstublieft?"
    Misschien is beleefd genoeg. "Alstublieft" is hier niet nodig.
Where can we use this word?
normal sentencequestion sentenceimperative
✘✔Het kan, maar als je beleefd wil zijn, gebruik dan een vraagzin.
Dit geldt voor "misschien" als modaal partikel, niet voor het gewone woord "misschien" (which in English is maybe).

Maar

Een meisje voert een vogeltje: Kom maar vogeltje, wees maar niet bang.

Function 1: to support someone, to give him courage and trust.

Examples:
  • "Maak je maar geen zorgen."
  • "Ga maar naar huis, ik maak het werk wel af."
  • "Kom maar bij mij"
    "Maar" wordt veel gebruikt in (zeer dramatische) liedjes zoals deze. Leuke opdracht: tel het aantal keer "maar".
Een kindje vraagt een sigaret aan zijn gamende vader. De vader zegt: Je doet maar.

Function 2: something about which you don't care.

Examples:
  • "Je doet maar."
    Dat betekent: doe maar wat je wil. Het interesseert me niet wat je doet.
  • "Laat maar. Ik doe het wel zelf."
  • "Als je niet wil luisteren, ga dan maar alleen."
This isn't possible:
  • "Je wordt maar hopelijk snel beter."
    Gebruik maar in imperatieven, zoals "Word maar snel beter."
Where can we use this word?
normal sentencequestion sentenceimperative
Het kan, maar imperatieven gebruiken we vaker.✘✔
Dit geldt voor "maar" als modaal partikel, niet voor het gewone woord "maar" (which in English is but, however).

Gewoon

Een meisje probeert een blik te openen met een hamer. Een tweede meisje vraagt: Waarom gebruik je niet gewoon een blikopener?

Function 1: the simplest and most logical option.

Examples:
  • "Ga gewoon op de fiets als je die files zat bent."
  • "Je moet gewoon op tijd opstaan."
  • "Waarom bestellen we niet gewoon een pizza?"

Function 2: amazement, emphasise something.

Examples:
  • "Dit is gewoon bizar!"
  • "Het regende gewoon zes uur zonder pauze."
Where can we use this word?
normal sentencequestion sentenceimperative
✔✔
met "niet"		✔
Dit geldt voor "gewoon" als modaal partikel, niet voor het adjectief "gewoon" (which in English is just, normal).

Eens

Een meisje dat wijst naar haar horloge.

Function: it has to be now, not in about 5 minutes.

Examples:
  • "Kijk eens! Een regenboog!"
    Je moet nu kijken, want straks is de regenboog weer weg.
  • "Lees de tekst eens voor."
    Ouders en leraren gebruiken deze vorm vaak.
  • "Ik zal morgen eens kijken."
    Dit kan ook: dat betekent dat je het morgen doet en niet later.
Where can we use this word?
normal sentencequestion sentenceimperative
✔✔✔
Het vaakst gebruiken we "eens" in een imperatief.

Soms

Annabelle verandert in een weerwolf. Sanne vraagt: Heb je soms iets verkeerds gegeten?

Function: it makes the question stronger. It's only for yes-no questions. You're really curious about the answer, so "Soms" can't be used in rhetoric questions.

Examples:
  • "Wil je soms wat drinken?"
    Je weet het antwoord niet. Je gebruikt "soms" niet als je zeker weet dat iemand "ja" antwoordt.
  • "Heb jij mijn sleutels soms gezien?
  • "Ben jij soms verliefd op haar?"
This isn't possible:
  • "Waar was je gisteren soms?"
    "Soms" is niet voor open vragen, maar enkel voor vragen die we met "ja" of "nee" kunnen beantwoorden.
Where can we use this word?
normal sentencequestion sentenceimperative
✘✔✘
Dit geldt voor "soms" als modaal partikel, niet voor het gewone woord "soms" als frequentie (which in English is sometimes).

Nou

Een meisje kijkt boos en steunt met haar hoofd op haar hand.

Function: irritation, often when you had to wait a long time. You lose your patience.

Examples:
  • "Ben je nou nog niet klaar?"
    Na lang wachten verlies je je geduld.
  • "Stop nou met praten en ga aan het werk!"
  • "Waar blijf je nou?"
    Als je lang op iets of iemand hebt gewacht.
  • "Ik vroeg je om een e-mail te sturen. Is dat nou echt zo moeilijk?!"
Where can we use this word?
normal sentencequestion sentenceimperative
✘✔✔
Dit geldt voor "nou" als modaal partikel, niet voor het gewone woord "nou" als synoniem van "nu" (which in English is an informal form of now).

Toch

Een meisje is gigantisch kwaad en schreeuwt met haar handen in de lucht.

Function: you are angry. Often this is a more spontaneous anger than "nou".

Examples:
  • "Hou toch je mond!"
    Met deze zinnen maak je geen vrienden.
  • "Doe toch normaal!"
  • "Laat die hond nou toch niet alleen thuis."
    Nou en toch gaan vaak samen voor een sterker effect.
This isn't possible:
  • "Is dat toch zo moeilijk?"
    Voor vraagzinnen kan je beter "nou" gebruiken.
Where can we use this word?
normal sentencequestion sentenceimperative
✘✘✔
Dit geldt voor "toch" als modaal partikel, niet voor het gewone woord "toch" (which in English is anyway, as a contrast).

You can also combine the modal particles.

This way, you can analyse the teacher's message in detail. In English, it would be just "Listen!" or "Just listen!":

Een boze juf zegt tegen een leerling: Luister nou toch gewoon eens even!

Combineren: de volgorde

De meest gebruikte volgorde:

nou - misschien - soms - toch - maar - gewoon - eens - even

Veelgebruikte combinaties

misschien even → kleine, beleefde vraag
nou toch → grote irritatie
eens even → moet nu, maar duurt niet lang
nou eens → het geduld is op
maar gewoon → overtuigen om de beste optie te kiezen