Jak działa ‘er’?
Er, ermee, eraan, ernaartoe, er is… ‘Er’ to prawdopodobnie najtrudniejsze zagadnienie z gramatyki niderlandzkiej, a może nawet najtrudniejsze słowo w języku niderlandzkim. Dużo osób, które uczą się języka niderlandzkiego, boi się tego słowa. Jednak, ‘er’ nie jest tak skomplikowane, jak wygląda. Zobacz wyjaśnienie i animacje, a może wtedy ‘er’ wyda się o wiele łatwiejsze niż myślałeś.
Istnieją dwa rodzaje er:
1. er is / er zijn: to er znaczy: w tym miejscu lub tam
2. er z przyimkiem: er zastępuje część zdania
Er is / er zijn
To er znaczy: w tym miejscu lub tam.
| Er zijn veel palmbomen. | = | Op deze plek zijn veel palmbomen. |
| Op zaterdag is er niemand. | = | Op zaterdag is daar niemand. |
| Er is steeds meer CO2 in de atmosfeer. | = | In de wereld is steeds meer CO2 in de atmosfeer. |
Możesz używać zijn, czasowników wyrażających pozycje i czasowników wyrażających ruch.
| Er zit iemand op mijn stoel. | = | Hier (bijv. in de bioscoop) zit iemand op mijn stoel. |
| In het weekend rijden er veel minder vrachtwagens. | = | In het weekend rijden hier (of in Nederland, in Europa, ...) veel minder vrachtwagens. |
| Er staan twee mannen van de belastingdienst voor de deur | = | Daar staan twee mannen van de belastingdienst voor de deur. |
Ta konstrukcja istnieje również w wielu innych językach:
 there is / there are |
W języku polskim i rosyjskim nie ma formy, która jest w 100% taka sama: |
 il y a |
|
 es gibt |
 tu / tam się znajduje |
 hay |
 находится / находятся |
Er z przyimkiem
Er zastępuje część zdania.
1. Jak działa ‘er’?
| przyimek + | het deze die dit dat |
= er + przyimek |
2. Jakie przyimki?
met, na, om, tot i przyimki wyrażające pozycje i ruch.
(↓ pokaż listę z przyimkami ↓)
Inne przyimki nigdy nie łączą się z ‘er’.
3. Szczególne przypadki
| er + met | = ermee |
| er + tot | = ertoe |
Tylko z ruchem:
| er + naar | = ernaartoe of erheen |
| er + van (afkomst) er + uit |
= ervandaan |
| er + van (naar beneden) | = ervanaf |
| er + over | = eroverheen |
Porównaj te dwa zdania:
4. Pozycja 'er'
Er występuje bezpośrednio po:
| podmiocie | , | czasowniku i | celowniku. |
|---|---|---|---|
| subject mianownik 1. przypadek |
verbum | indirect object celownik 3. przypadek |
A jeśli er występuje bezpośrednio przed przyimkiem, wtedy zapisujemy er i przyimek razem jako jedno słowo. Jeśli są inne słowa między er i przyimkiem, to wtedy er piszemy oddzielnie.
I co? Jeszcze boisz się ‘er’?
